Syće konfigurować, zo by so DNS přez HTTPS znjemóžnił

Firefox Firefox Wutworjeny: 3 njedźele, 1 dźeń ago

My, pola Mozilla, wěrimy, zo DNS přez HTTPS (DoH) je funkcija, kotruž kóždy měł wužiwać, zo by swoju priwatnosć polěpšił. Přez zaklučowanje tutych naprašowanjow DNS DoH waše přehladowanske daty před kóždym w syćowej šćežće mjez wami a wašim mjenowym serwerom chowa. Hdyž na přikład standardne naprašowanja DNS w zjawnej syći wužiwaće, je potencielnje móžno, zo so kóžde websydło, kotrež wopytujeće, druhim wužiwarjam w syći kaž tež syćowemu wobhospodarjej přeradźi. Hačrunjež bychmy rady kóždeho posylnili, zo by DoH wužiwał, připóznawamy tež, zo su někotre wobstejnosće, při kotrychž DoH móže njewitany być, a to:

  • Syće, w kotrychž su wěste filtry přez standardny resolwer DNS implementowane. To da so wužiwać, zo bychu so staršiske kontrole implementowali abo so přistup k złóstnym websydłam blokował.
  • Syće, kotrež na mjena wotmołwjeja, kotrež su priwatne, a/abo kotrež druhe wotmołwy poskićuja hač so zjawnje poskićeja. Předewzaće na přikład snano jenož adresu nałoženja pokazuje, kotruž přistajeni w jeho nutřkownej syći wužiwaja.

Syće móža Firefox signalizować, zo su wosebite funkcije kaž na přikład te, kotrež so znjemóžnjeja, jeli DoH je so za rozpušćenje domenoweho mjena wužił. Přepruwowanje za tutym signalizowanjom so w Firefox implementuje, hdyž DoH je po standardźe za wužiwarjow zmóžnjeny. To so najprjedy za wužiwarjow w USA w nalěću 2019, w Kanadźe w lěću 2021 a w Ruskej a Ukrainje w měrcu 2022 stawa. Jeli wužiwar je rozsudźił, DoH manuelnje zmóžnić, budźe so signal ze syće ignorować a preferenca wužiwarja so akceptuje.

Syćowi administratorojo móža swoje syće konfigurować, zo bychu z naprašowanjemi DNS za „canary domain“ hinak wobchadźeli, zo bychu signalizowali, zo jich lokalny resolwer DNS wosebite funkcije implementuje, kotrež k tomu wjedu, zo so syć za DoH njehodźi.

Přidatnje k signalej „canary domain“, kotryž je so horjeka wopisał, Firefox někotre přepruwowanja za syćowe funkcije wuwjedźe, kotrež su z DoH njekompatibelne, prjedy hač so za wužiwarja zmóžnja. Tute přepruwowanja so při startowanju wobhladowaka přewjedu, a kóždy raz, hdyž wobhladowak wotkrywa, zo je w druhej syći, na přikład hdyž laptop so doma, na dźěle a w kofejowni wužiwa. Hdyž jedne z tych přepruwowanjow potencielny problem zwěsći, Firefox DoH za zbytk syćowehp posedźenja znjemóžni, chibazo wužiwar je nastajenje „přeco DoH“ kaž horjeka naspomnjene zmóžnił. Přidatne přepruwowanja, kotrež so za filtrowanje wobsaha přewjedu, su:

  • Rozpušćenje „canary domains“ wěstych znatych poskićowarjow DNS, zo by so wobsahowe filtrowanje wotkryło.
  • Rozpušćenje wariantow „safe-search“ google.com a youtube.com, zo by zwěsćiło, hač syć k nimaj dale sposrědkuje.
  • Wotkrywanje staršiskich kontrolow, kotrež w dźěłowym systemje na Windows a macOS zmóžnjene.

Přidatne přepruwowanja, kotrež so za priwatne „předewzaćelske“ syće přewjedu, su:

Slědowacy wulkotni ludźo su pomhali, tutón nastawk pisać:

Illustration of hands

Dobrowólnik

Rosćće a dźělće swoju kompetencu z druhimi. Wotmołwće na prašenja a polěpšće našu wědowu datowu banku.

Dalše informacije