Compare Revisions

Firefox wobsahuje zatwarjeny škit před wobšudnistwom a škódnymi programami, zo byšće online wěsty wostał. Tutón nastawk wujasnja, kak tutón škit funguje.

Firefox wobsahuje zatwarjeny škit před wobšudnistwom a škódnej software, zo byšće online wěsty wostał. Tute funkcije budu was warnować, hdyž strona, kotruž wopytujeće, je so jako wobšudne sydło zdźěliła (druhdy strony „phishing“ mjenowane), jako žórło njewitaneje softwary abo jako škódne sydło, kotrež je za to myslene, waš ličak wobškodźić, instalujo škódne programy. Tuta funkcija tež was warnuje, jeli dataje sćahujeće, kotrež so jako škódna software program wupokazuja. __TOC__ =Što su wobšudne pospyty („phishing“), nadběhowe sydła, škódna software a njewitana softwara?= ==Wobšudne sydło (tež jako ''„phishing“'' znate)== To je forma kradnjenja identity, při kotrejž złowólne websydło seriozne websydło imituje, zo by was zawjedowało, dowěrliwe informacije kaž na přikład hesła, kontowe daty abo čisła kreditnych kartow zapodać. Tajke wobšudniske pospyty přińdu zwjetša z e-mejlkami, zo bychu přijimarjej zawjedowali, zo by swoje wosobinske daty na sfalšowanych websydłach aktualizował, kotrež wšak wupadaja, kaž bychu njesfalšowane byli. Dalše informacije wo „phishing“ [https://apwg.org/ Anti-Phishing Working Group] a někotre přikłady a resursy namakaće na stronje Wikipedije [http://de.wikipedia.org/wiki/Phishing „Phishing“] (němsce). ===Kak móžeće wobšudne sydło zdźělić=== Zo byšće wobšudne websydło zdźělił, kotrež tuchwilu wopytujeće, klikńće na menijowe tłóčatko Firefox[[Image:Fx89menuButton]], potom na meni {menu Pomoc} a wubjerće {menu Wobšudne sydło zdźělić…}. ==Nadpadowe sydła== Škódne sydła su websydła, kotrež pospytuja, waš ličak ze škódnej software inficěrować, hdyž tute sydła wopytujeće. Tute nadpady dadźa so husto ćežko namakać; samo sydło, kotrež je po wšěm zdaću wěste, pospytuje snano was nadpadować. Druhdy samo wobsedźer websydła njewě, zo jeho sydło je nadpadowe sydło. ==Škódna software (malware)== [https://wikipedia.org/wiki/Malware Škódna software] je software, kotraž je za to myslena, waš ličak bjez wašeho znajomstwa inficěrować. Škódna software so husto wužiwa, zo by wosobinske daty kradnyła, čaporowu e-mejl (spam) pósłała abo druhu škódnu software rozšěriła. ==Njewitana software== Sydła z njewitanej software su websydła, kotrež pospytuja was zawjedować, zo byšće programy instalował, kotrež wašemu přehladowanskemu dožiwjenju haća (na přikład přez měnjenje wašeje startoweje strony abo pokazowanje přidatneho wabjenja na sydłach, kotrež wopytujeće). Móžeće w [https://www.google.com/about/company/unwanted-software-policy.html Google Unwanted Software Policy] (jendźelsce) wjace wo tajkich programach zhonić. =Kak škit před wobšudniskimi pospytami a škódnej software w Firefox funguje?= Škit před wobšudniskimi pospytami a škódnej software tak funguje, zo so sydła, kotrež wopytujeće, přepruwuja a so z lisćinami sydłow přirunuja, kotrež su znate za wobšudniske pospyty, njewitane programy a škódne sydła. Tute lisćiny so kóžde 30 mjeńšin awtomatisce sćahuja a aktualizuja, jeli funkcije škita před wobšudniskim pospytami a škódnej software su zmóžnjene. Hdyž dataju nałoženja sćahujeće, přepruwuje Firefox sydło, z kotrehož pochadźa a přirunuje je z lisćinu sydłow, kotrež, kaž je znate, „škódnu software“ rozšěrjeja. Jeli sydło je na lisćinje, Firefox tutu dataju hnydom blokuje, hewak praša so słužby wěsteho přehladowanja Google, hač program je wěsty, sćelo jej někotre z metadatow sćehnjenja.{for win}*{/for} {for win}{note}'''* Za Windowsowych wužiwarjow:''' Tute přepruwowanje online so w Firefox na Windowsu jenož za te sćehnjene dataje wotměwa, kotrež znateho dobreho wozjewjerja nimaja. Najwjace zwučenych a wěstych programow za Windows je signowane, tak zo tute finalne přepruwowanje přeco trěbne njeje.{/note}{/for} ==Kak móžu funkcije škita před wobšudniskimi pospytami a škódnej software wužiwać?== Tute funkcije su po standardźe zmóžnjene, tak zo móžeće je najskerje hižo wužiwać, chibazo waše wěstotne nastajenja su so změnili. Nastajenja škita před wobšudniskimi pospytami a škódnej software namakaće we wotrězku {menu Priwatnosć a wěstota}: #[[T:optionspreferences]] #Klikńće do wobłuka {menu Priwatnosć a wěstota}. #Stajće we wotrězku ''Wěstota'' hóčku pódla slědowacych nastajenjow, zo byšće je aktiwizował: #*'''Strašny a wobšudny wobsah blokować''': Stajće hóčku do tutoho kašćika, jeli chceće potencielnje škódnu software abo škódny wobsah blokować, kotrež móhli was zawjedować, škódnu software sćahnyć abo bjez wotpohlada informacije zapodać. Móžeće tež slědowacej opciji zmóžnić abo znjemóžnić, zo byšće swój wuběr precizował: #**'''Strašne sćehnjenja blokować''': Blokuje potencielne wirusy a druhu škódnu software. #**'''Před njewitanej a njewšědnej softwaru warnować''': Zdźěla wam, hač nastajeće so potencielnje njewitanu abo njewšědnu softwaru sćahnyć, kotraž móhła wirus wobsahować abo někajke njewočakowane změny na wašim ličaku přewjesć. #;[[Image:Fx89Security-DeceptiveContent]] #[[T:closeOptionsPreferences]] Zo byšće tute funkcije znjemóžnił, přewjedźće předchadźace kroki, zo byšće so do wotrězka {menu Priwatnosć a wěstota} wroćił a hóčki opcijow wotstronił. {note}Zo byšće widźał, hač škit před wobšudniskimi pospytami je aktiwny, wopytajće naše [https://itisatrap.org/firefox/its-a-trap.html testowanske sydło za wobšudniske pospyty]. Móžeće tež naše [https://itisatrap.org/firefox/its-an-attack.html testowanske sydło za škódnu software] wopytać, zo byšće wobkrućił, zo Firefox škódne sydła tež blokuje a tež naše [https://itisatrap.org/firefox/unwanted.html testowanske sydło za njewitane programy]. Hdyž škit před wobšudniskimi pospytami a škódnej software je zmóžnjeny, měłoj so wobě sydle wšě tute sydła při začitowanju haćić. ===Što so stawa, hdyž so strona blokuje?=== Firefox budźe stronu při začitowanju haćić a pokaza warnowanje ''Webfalšowanka zdźělena!'' za sydła z wobšudniskimi pospytami, ''Sydło z njewitanej softwaru zdźělene!'' za sydła z njewitanej softwaru a ''Nadpadowa strona zdźělena!'' za škódne sydła. ===Što so stanje, hdyž dataju sćahujeće, kotraž je jako njewěsta identifikowana?=== Jeli dataju sćahujeće, kotraž je so jako škódna software identifikowała abo druha software, kotraž je potencielnje njewitana abo njewšědna, sćehnjena dataja pod nachwilnym mjenom w rjadowaku sćehnjenjow wostanje a Firefox zdźělenku wo dataji we wobłuku sćehnjenjow pokaza. ;[[Image:Fx121-MaliciousFileInDownloadsPanel.png]] Móžeće na zapisk we wobłuku sćehnjenjow kliknyć, zo byšće wjace podrobnosćow wo nim widźał, wubjerće potom {button Dataju wotstronić}, zo byšće sćehnjenu dataju zhašał, abo wubjerće {button Sćehnjenje dowolić}, zo byšće warnowanje ignorował a nachwilnu dataju do jeje definitiwineho mjena přemjenował. (Móžeće tež z prawej tastu na zapisk we wobłuku sćehnjenjow kliknyć a {menu Sćehnjenje dowolić} wubrać.) ;[[Image:Fx121-MaliciousFileInDownloadsPanel-Details.png]] {note}Za dalše informacije wo warnowanjach njewěsteho sćehnjenja w Firefox, hlejće [[Where to find and manage downloaded files in Firefox#w_aakit-sliehnjenjow]].{/note} ==Kotre informacije so na Mozilla abo jeho partnerow sćelu, hdyž škit před wobšudniskimi pospytami a škódnej software je zmóžnjeny?== Firefox komunikuje dwójce z partnerami Mozilla, hdyž so škit před wobšudniskimi pospytami a škódnej software za sydła wužiwa. Prěni raz je za prawidłowne aktualizacije lisćinow sydłow z wobšudniskimi pospytami a škódnej software. Při aktualizowanju lisćinow so žane informacije wo was abo sydłach, kotrež sće wopytał, njesćelu. Druhi raz je, hdyž sydło z wobšudniskim pospytami abo škodnej software wopytujeće. Prjedy hač Firefox sydła blokuje, so dwójne přepruwowanje wotměwa, zo by zawěsćił, zo zdźělene sydło njeje so wot poslednjeje aktualizacije z lisćiny wotstroniło. Tute přepruwowanje njezapřijima dospołnu adresu wopytaneho sydła, wobsahuje jenož dźělne informacije, kotrež so z adresy wotwodźeja. Přidatnje k regularnej lisćinje aktualizacijow, kotraž je so horjeka naspomniła a so wužiwa, zo by sćehnjene dataje před škódnej software škitała, komunikuje Firefox z partnerami Mozilla, zo byšće wěstotu wěstych wuwjedźomnych datajow přepruwował. W tajkich padach budźe Firefox informacije wo dataji słać, inkluziwnje mjeno, pochad, wulkosć a krytpografisku pruwowansku hódnotu (jendźelsce hash) wobsaha na słužbu wěsteho přehladowanja Google słać, kotraž Firefox pomha zwěsćić, hač dataja ma so blokować abo nic. [https://www.mozilla.org/privacy-policy.html Prawidła priwatnosće Mozilla] wopisuja, kotre daty Firefox a Mozilla dóstawatej a kak so z nimi wobchadźa. [https://policies.google.com/privacy Prawidła priwatnosće Google] wujasnjeja, kak Google ze zběranymi datami wobchadźa. =Móžu wobkrućić, zo moje sydło je wěste, kak móžu jo z lisćinow wotstronić dać?= Jeli waše sydło bu znjewužite, a wy sće jo nětko porjedźił, abo jeli měniće, zo waše sydło je so mylnje jako škódne zdźěliło, móžeće wo to prosyć, jo z lisćinow wotstronić. Pozbudźujemy sydłowych wobsedźerjow najebać toho, rozprawu dokładnje přečitać; sydło da so husto bjez widźomneje změny do škódneho sydła přeměnić. *Zo byšće wo wotstronjenje z lisćiny sydłow z wobšudniskimi pospytami prosył, [https://www.google.com/safebrowsing/report_error/?tpl=mozilla wužiwajće tutón formular], kotryž Google k dispoziciji staja.